Dieta przy dnie moczanowej – produkty zalecane i zabronione.

885

Celem tego artykułu jest wytłumaczenie ludzkim, przystępnym językiem jak powinna wyglądać dieta przy dnie moczanowej.. Warto mieć na uwadze, że dna często występuje z innymi schorzeniami, które często komplikują jadłospis lub wymagają jego modyfikacji. I tu niezbędna jest pomoc dietetyka, który to wszystko zbierze do kupy i ustali sensowne zalecenia oraz wytłumaczy, co właściwie możesz jeść. W praktyce.

Z doświadczenia gabinetowego przytoczę też najczęstsze błędy popełniane przez pacjentów. Zazwyczaj nieświadomie, z niewiedzy lub wynikające ze sprzecznych informacji. Zapraszam do lektur artykułu. Może po przeczytaniu dojdziesz do wniosku, że jednak… nie jest aż tak źle? Zobacz, jak może wyglądać dieta przy dnie moczanowej.

Co to jest dna moczanowa

Dna moczanowa (inaczej podagra, łac. arthritis urica) to choroba zapalna, której przyczyną jest gromadzenie się kwasu moczowego w organizmie. Dokładniej – kryształków moczanu sodu. Najczęściej odkładają się one w stawach, prowadząc do stanów zapalnych. W mniejszym stopniu moczan sodu może również akumulować się w ścięgnach, mięśniach, chrząstkach oraz tkance podskórnej, co z czasem prowadzi do ich uszkodzenia.

Rozwój dny moczanowej poprzedza hiperurykemia – czyli podwyższony poziom kwasu moczowego we krwi.

Ciekawostka: dna moczanowa to jedna z najstarszych chorób znanych ludzkości (pierwsze opisy pochodzą z Egiptu sprzed 2,6 tys. r p.n.e). Chorowali na nią Aleksander Wielki, Michał Anioł, Martin Luter i Benjamin Franklin. Historycznie choroba ta najczęściej dotyczyła osób z „wyższych sfer”, zwana była również „chorobą polskich oficerów”, ponieważ związana była z dietą bogatą w mięso, tłuszcz i alkohol.

Jakie są przyczyny podniesienia kwasu moczowego we krwi?

Hiperurykemia pierowtna – ma podłoże genetyczne i wynika z nieprawidłowości działania enzymów które biorą udział w metabolizmie puryn.

Hiperurykemia wtórna – wynika z nadmiernego spożycia z dietą:

• związków bogatych w puryny (niżej będzie tabela z przykładami)
• fruktozy pochodzącej ze słodyczy i słodkich napojów
• nadużywania alkoholu, regularnego spożywania piwa (już jedno dziennie zwiększa ryzyko o 41%)

Z kolei inne przyczyny mogą wynikać z zaburzonego wydalania kwasu moczowego z organizmu.

Bezobjawowa hiperurykemia może trwać nawet 20–30 lat, zanim ujawni się ostrym napadem dny.

Z drugiej strony podwyższony poziom kwasu moczowego może również wynikać z bardzo intensywnej aktywności fizycznej. Może towarzyszyć również takim przypadłościom, jak:

• nadczynność przytarczyc,
• niedoczynność tarczycy,
• padaczka
• zawał mięśnia sercowego.

Uwaga: u osób z chorobami układu sercowo-naczyniowego wysokie poziomy kwasu moczowego we krwi zwiększają ryzyko wystąpienia miażdżycy.

---

‼️Podwyższony poziom kwasu moczowego nie zawsze prowadzi do wystąpienia dny moczanowej.

Co zwiększa ryzyko zachorowania?

Jednym z czynników zwiększających ryzyko wystąpienia dny moczanowej jest nadmierna masa ciała. [1-4]Tym samym mądre (!) odchudzanie pomaga zmniejszyć ryzyko jej wystąpienia. Czemu podkreślam, że mądre? Bo zbyt gwałtowny ubytek masy ciała sprzyja atakom dny, a każdy kto doświadczył tego, wie co to za ból…

Dlatego przy dnie moczanowej należy unikać niskokalorycznych, drastycznych diet oraz postów/głodówek. Zdecydowanie odradzam również post dr Dąbrowskiej.

Drastyczna dieta, głodówka i bardzo szybkie chudnięcie może być czynnikiem wyzwalający bolesny atak dny moczanowej.

Jakie badania przy dnie moczanowej?

Na wstępie chcę zaznaczyć, że diagnozę stawia lekarz. Nie Internet, dietetyk czy ktoś z forum czy fejsbukowej grupy.

Podstawowym badaniem jest oznaczenie poziomu kwasu moczowego we krwi (badanie kosztuje zazwyczaj kilkanaście złotych jeśli wykonujemy je prywatnie) i ewentualnie poziom kwasu moczowego z moczu.

 Wysokie stężenie kwasu moczowego nie musi oznaczać rozpoznania dny moczanowej. Dopiero w przypadku krystalizacji soli kwasu moczowego w płynie stawowym można podejrzewać rozwój tej choroby.

Czy dnę moczanową można wyleczyć?

Zależy co dokładnie rozumiemy przez to pojęcie.  „Wyleczenie” w przypadku dny moczanowej oznacza kontrolę objawów, zazwyczaj przy stałym przyjmowaniu leków, a nie całkowite ustąpienie choroby. Wiele zależy od stopnia zaawansowania choroby (np. czy obecne są już guzki dnawe, czy inne tkanki zostały uszkodzone).

W początkowym okresie dna moczanowa ma charakter napadowy, a później dochodzi do przewlekłych zmian zapalnych w stawach i objawów narządowych. Choroba przebiega najczęściej w czterech stadiach:

1. bezobjawowej hiperurykemii;
2. odkładanie kryształków kwasu moczowego
3. stan zapalny zaatakowanego stawu
4. guzki dnawe, zajęcie i uszkodzenie wielu stawów

Pierwsze dwa stadia są zazwyczaj bezobjawowe.

Odpowiednio wcześnie rozpoznana dna, wprowadzenie leczenia i przestrzeganie diety umożliwiają kontrolowanie choroby. Oznacza to, że objawy ustępują i można funkcjonować „normalnie”, bez powikłań. Jednak cały czas podkreślam, że trzeba pamiętać o czynnikach ryzyka takich jak intensywna aktywność fizyczna, zabiegi operacyjne, silny stres czy odwodnienie i wyziębienie, bardzo obfite tłuste mięsne posiłki (imprezy grillowe w tradycyjnym wydaniu).

Skutki nieleczenia dny moczanowej

Nie wszyscy chorujący na dnę moczanową mają odpowiednią motywację do przestrzegania diety. Jednak choroba zostawiona sama sobie po upływie 5-10 lat od pierwszego napadu dny rozwija się w przewlekłe zapalenie wielostawowe.

Narastanie złogów można zaobserwować w:

• stawach, między innymi: skokowych, łokciowych, kolanowych
• małżowinie usznej
• skórze (podskórne guzki dnawe)
• nerkach (może rozwinąć się kamica moczanowa)

Hiperurykemia może powodować zmiany zapalne w nerkach. Choroba nerek jest najczęstszą po zapaleniu stawów postacią dny moczanowej. Zajęcie nerek może prowadzić do kamicy nerkowej i nefropatii dnawej, czyli uszkodzenia nerek.

Główne zasady diety przy dnie moczanowej

Warto podkreślić, że dieta ma tutaj aspekt „towarzyszący” farmakoterapii. Czyli jest uzupełnieniem do leku przepisanego przez lekarza. Oznacza to, że zarówno przyjmowanie leków jak i sposób żywienia i styl życia są równie ważne.

Przy dnie moczanowej zalecana jest tzw. dieta niskopurynowa.

Co to dokładnie oznacza? Puryny to substancje, które przekształcane są w kwas moczowy. Ich ograniczenie pomaga zapobiec gwałtownym wzrostom kwasu moczowego we krwi. Dzięki temu możemy uniknąć kłopotów (napadu dny, bólu tak silnego że nawet przykrycie kołdrą może być nie do zniesienia).

Jest jeden haczyk.

Bo o purynach musisz wiedzieć coś jeszcze.

To nie jest takie zero-jedynkowe. Jednak okazuje się że nie wszystkie produkty wysokopurynowe podnoszą jednakowo poziom kwasu moczowego. Czyli puryna purynie nierówna. Spokojnie, już tłumaczę. Ta wiedza wbrew pozorom ułatwi Ci życie.

Tak na chłopski rozum: puryny mogą się wchłaniać w większym lub mniejszym stopniu.

Produkty zwierzęce (podroby, mięso, ryby wędzone) i drożdże zawierają puryny, które są łatwiej przyswajalne przez nasz organizm i dlatego trzeba na nie bardzo uważać w diecie przy dnie moczanowej.

Z kolei w przypadku puryn zawartych w fasoli, soczewicy, groszek, grzybach, warzywach (szpinak, kalafior) błonnik zmniejsza wchłanianie puryn. W związku z tym nie podnoszą one istotnie kwasu moczowego we krwi, zwłaszcza gdy nie są zmiksowane. Bo miksowanie i rozdrabnianie zmniejsza ilość błonnika w posiłkach, stąd większa przyswajalność. Można jeść je z umiarem. Pamiętaj, że urozmaicona dieta to podstawa zdrowia jelit, a duża pula produktów w diecie zapobiega niedoborom. Tego nie możemy zaniedbać.

A tak w ogóle nie spotkałam przez 12 lat pracy pacjenta z dną moczanową, który zajadał się fasolą i zachorował. Za to fanów mięsa i kiełbasy spożywanych kilka razy dziennie już tak.

Do zapamiętania: : błonnik z diety pomaga zmniejszyć wchłanianie puryn, dlatego dieta przy dnie moczanowej powinna obfitować w warzywa i owoce

Dobre tłuszcze o nich też warto pamiętać. Faktem jest, że dieta wysokotłuszczowa nie jest zalecana. Jak wcześniej wspomniałam, unikamy jednak skrajności. Nie eliminujemy tłuszczu. Spożywamy go z umiarem i wybieramy ten najlepszej jakości.

Dieta bogata w oleje roślinne (kwas γ-linolenowy) i ryby (kwas eikozapentaenowy) zmniejsza ryzyko zachorowania na dnę moczanową (zmniejsza reakcje zapalne).

Ważna sprawa. U osób z dną moczanową nie jest polecana dieta niskowęglowodanowa, wysokotłuszczowa (daruj sobie keto), ponieważ zwiększają one poziom kwasu moczowego. Ważne też, aby źródła białka były odpowiednio dobrane (aby nie podnosić poziomu kwasu moczowego np. zbyt dużą ilościa mięsa w diecie). Mądrze dobrane węglowodany (pieczywo żytnie, makarony, kasze) pomogą usunąć kwas moczowy razem z moczem. Nie musisz się ich bać.

Dieta podczas ataku dny moczanowej jest bardziej restrykcyjna – tutaj bardziej ograniczamy mięso i jest one poddawane głównie w formie gotowanej w wodzie (nie na parze i nie z piekarnika – puryny przechodzą do wody). W kolejnym akapicie znajdziesz tabelę z polecanymi i niepolecanymi produktami przy diecie w dnie moczanowej.

Lista produktów dozwolonych i zabronionych w dnie moczanowej

Być może w tej chwili czujesz, że już nic Ci nie wolno jeść. To normalne w obliczu nowości. Zwłaszcza gdy do tej pory Twoja dieta bazowała na produktach niedozwolonych przy dnie moczanowej.

Dla ułatwienia przedstawię te produkty w formie tabeli. Pamiętaj, że przy chorobach towarzyszących lista produktów dozwolonych może się różnić i zazwyczaj ustalana jest indywidualnie. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, możesz umówić konsultację dietetyczną on-line i szybko je rozwiać.

Tabela produktów zalecanych i niezalecanych

Produkty zalecane	Produkty niezalecane
Chude produkty mleczne: mleko 1,5% i 2%, jogurt naturalny, kefir, maślanka, serek wiejski light, mozzarella light, twaróg półtłusty serki kanapkowe w małych ilościach małe porcje: sery żółte i pleśniowe (30g)	Słodzone jogurty i serki, słodkie desery mleczne, tłuste mleko, duże ilości tłustych serów
Z umiarem: Większość ryb (łosoś, halibut, karp, sola, kawior, dorsz)	Wędzone szproty, sardynki, duże ilości ryb, konserwy rybne np. ryby w pomidorach makrela wędzona
Inne źródła białka jajka (na miękko, gotowane, jajecznica na oliwie) z umiarem: owoce morza większość rodzajów CHUDEGO mięsa (warto ważyć) – filet z indyka, filet z kurczaka, polędwica wieprzowa, polędwica wołowa, schab szynka gotowana (wędlina) – małe porcje 30-60 g chude wędliny z indyka/kurczaka, gotowany/pieczony schab	Jajecznica na boczku i dużej ilości masła, słoninie, smalcu itp. grasica, wątróbka,
Warzywa i owoce, bogate w wit c: owoce dzikiej róży, aronia, czarna porzeczka, truskawki, kiwi, owoce cytrusowe, natka pietruszki, papryka czerwona, warzywa kapustne, jarmuż Wiśnie – polecane na co dzień, zwłaszcza podczas ataków sałata, oliwki, ogórek, rzodkiewka, pomidor, cebula, kapusta kiszona, marchewka, seler, buraki, kapusta, cukinia, cykoria, koper włoski, endywia, czosnek, por, kalarepa, bakłażan, szparagi, roszponka, fasolka szparagowa, dynia jabłko, gruszka, ananas, brzoskwinie, winogrona, jeżyny, agrest, cytryna, awokado, arbuz, śliwki, morele, melon bób Warzywa limitowane (ale nie trzeba ich całkiem eliminować): szpinak, kalafior, szczaw, zielony groszek, kukurydza, fasola, groch, soczewica czy ciecierzyca	Owoce kandyzowane (uwaga na suszoną żurawinę), w syropach Duże ilości suszonych owoców
grzyby: kurki	suszone grzyby
ziemniaki, bataty, ryż, kasza gryczana, jęczmienna pęczak (ta grubsza), bulgur, komosa ryżowa, makarony pełnoziarniste, płatki owsiane, gryczane, jęczmienne, pieczywo pełnoziarniste i graham, najlepiej na zakwasie	frytki, chipsy
mleczko kokosowe oliwa z oliwek, olej rzepakowy tłoczony na zimno orzechy i nasiona niesolone: włoskie, laskowe, nerkowca, nasiona słonecznika, pestki dyni, migdały, siemię lniane, nasiona chia	prażone solone pistacje, orzeszki w karmelu, psypce i panierce,
napoje kawa	słodkie napoje zawierające fruktozę, syrop glukozowo-fruktozowy, coca-cola, pepsi syropy owocowe, soki owocowe, alkohol, zwłaszcza piwo

Czym zastępować tradycyjne posiłki w diecie przy dnie moczanowej? Przykłady.

Czas poznać inne możliwości. Dla wielu osób to duża zmiana, która wiąże się z przestawieniem na inny sposób gotowania. Daj sobie czas, nauczysz się. Pamiętaj, że Twoje zdrowie i dobre samopoczucie są tego warte.

Jeśli potrzebujesz motywacji do działania, polecam odcinek mojego podcastu dotyczący motywacji. Tutaj go posłuchasz.

Niskopurynowe danie	Tradycyjne danie
Rosół wegański, buliony warzywne, zupy na bulionach, w przypadku warzyw bogatych w puryny zupy niemiksowane	Rosół na mięsie, bulion mięsny, krupnik na kościach, zupy na mięsie
galaretki z agarem	galarety wytrawne i na słodko na bazie żelatyny
chleb żytni na zakwasie, bez drożdży	chleb pszenny na drożdżach
pinsa (rzymski odpowiednik na zakwasie)	pizza (ciasto zawiera drożdże)
biszkopt, ciasto owsiane	ciasto drożdżowe
woda, słaba hebrata, kawa	słodkie napoje, driki, piwo, cola, fanta, porudkty zawierające syrop glukozo-fruktozowy

Tutaj znajdziesz przykład posiłku, który może być spożyty przez osoby chorujące na dnę moczanową:

Pinsa -szybki przepis ⋆ Diet&Fit Sonia Zastawnik – poradnia dietetyczna w Olkuszu i on-line

Co warto wiedzieć o chlebie w diecie przy dnie moczanowej?

Drożdże piekarnicze są szkodliwe dla osób z dną moczanową ze względu na wyjątkowo wysoką zawartość puryn (680 mg kwasu moczowego/100 g). Jak wcześniej wspomniałam, może to przyczyniać się do podwyższenia poziomu kwasu moczowego we krwi i zwiększać ryzyko ataków dny.

Dlaczego warto stosować chleb żytnii bez drożdży (na zakwasie) w diecie osób z dną moczanową? Oto powody:

• Eliminuje dodatkowe źródło puryn w postaci drożdży piekarniczych
• Zawiera bakterie kwasu mlekowego korzystnie wpływające na układ trawienny
• Charakteryzuje się niższym indeksem glikemicznym, co sprzyja kontroli poziomu kwasu moczowego
• Proces fermentacji zakwasu zwiększa biodostępność składników mineralnych

Umiar: pieczywo jakie by nie było, należy spożywać z umiarem.

A wracając do drożdży, osoby z dną moczanową powinny unikać również innych produktów zawierających drożdże, takich jak: drożdżówki, ciasto drożdżowe czy przyprawy (np. nieaktywne płatki drożdżowe stosowane jako przyprawa i wzmacniacz smaku, zwłaszcza w kuchni wegańskiej).

Superfoods – wyjątkowo polecane produkty w diecie u osób z dną moczanową

Postaraj się włączyć do swojej diety:

Wiśnie – mają działanie przeciwzapalne.

Chleb żytni bez drożdży

Woda alkaliczna, np. Nałęczowianka

Owoce bogate w witaminę C: czarna porzeczka, truskawki, kiwi, owoce cytrusowe, natka pietruszki, papryka czerwona, warzywa kapustne, jarmuż

Produkty bogate w omega 3 – tran, tłuste ryby morskie, jak tuńczyk czy węgorz, a także olej lniany, rzepakowy (tłoczony na zimno, nierafinowany – to nie ten popularny olej z tv) i sojowy oraz siemię lniane i orzechy włoskie. Tutaj problemem mogą być ograniczenia dotyczące ryb, dlatego często zalecam suplementację odpowiedniej jakości kwasami omega 3.

Produkty mleczne (chudy nabiał z tabeli) – nie podnoszą kwasu moczowego pomagają wydalić jego nadmiar.

Gdzie można kupić polecane produkty?

Biedronka/Lidl: chleb żytni bez drożdży (wypiekany na miejscu), wiśnie mrożone przez cały rok. Pozostałe produkty są łatwodostępne.

Pułapki na diecie przy dnie moczanowej – na to uważaj

Zasada co za dużo, to niezdrowo sprawdza się również tutaj. Skoro warzywa i owoce bogate w witaminę C są polecane, można dojść do wniosku, że suplementacja witaminą C będzie jeszcze wspaniałym pomysłem. Otóż nie!

Suplementacja witaminą C – możne obniżyć poziom kwasu moczowego, ale jednocześnie zwiększa ryzyko kamicy szczawianowej. Najbezpieczniej spożywać witaminę C razem z dietą w formie warzyw i owoców.

Co pić przy dnie moczanowej? Co z alkoholem?

To pytanie często zadają pacjenci podczas wizyty. I równie często pada pytanie, który alkohol „najmniej szkodzi”. W wielu badaniach wykazano, że wzrost spożycia alkoholu samego w sobie jest ściśle powiązany z hiperurykemią i ryzykiem wystąpienia dny. Alkohol utrudnia wydalenie kwasu moczowego z moczem. I tu faktycznie stwierdzono pewne różnice w zależności od rodzaju alkoholu.

Osoby pijące piwo mają wyższy poziom kwasu moczowego niż te spożywające napoje spirytusowe. Natomiast obydwa trunki mają potwierdzony wpływ na rozwój ostrego zapalenia stawów. Z alkoholi najlepiej wypada wino, które zawiera polifenole częściowo neutralizujące działanie alkoholu.

Najrozsądniej byłoby unikać po prostu spożycia alkoholu, bo substancja ta po prostu nie służy ani wątrobie, ani nerkom, ani prawidłowemu wydzielaniu insuliny (a to wszystko ma ze sobą związek). Polifenole dostarczymy również w wiśniach i będzie to dużo bezpieczniejsze, niż w przypadku wina.

Rola nawodnienia

Co najmniej połowa wypijanych płynów powinna stanowić woda mineralna (najlepiej z plasterkiem cytryny). Resztę można uzupełnić o herbaty ziołowe, owocowe niesłodzone czy ewentualnie mleko o zawartości 1,5-2% tłuszczu. Herbatę zieloną należy spożywać z umiarem. Łącznie zalecane jest około 3 litrów płynów na dobę, aby zapobiec zagęszczeniu moczu i kamicy (jeśli Twój mocz jest ciemny i ma intensywny zapach biegnij wypić 2 szklani wody).

Ponadto bardzo ważne jest aby unikać odwodnienia, ponieważ może ono nasilać dolegliwości bólowe i wydłużać czas trwania ostrego napadu dny moczanowej.

Dlaczego piwo jest niewskazane?

Drożdże piwne zawierają bardzo dużo puryn. To jedno z najbogatszych ich źródeł. Regularne spożycie piwa zwiększa wystąpienie dny moczanowej. Tak, jedno dziennie też szkodzi.

Kawa przy dnie moczanowej

Kwestia kawy bywa dyskusyjna, choć obecnie jest ona polecana osobom chorującym na dnę moczanową (przyspiesza wydalanie kwasu moczowego przez nerki). W starszych źródłach możesz znaleźć informacje, że nie można pić kawy przy dnie moczanowej, ale jak tutaj widać zalecenia dietetyczne zmieniają się dynamicznie.

Gotowanie przy dnie moczanowej – wskazówki

W przypadku ataku dny, kiedy dieta jest najbardziej restrykcyjna, najlepiej stosować gotowanie w dużej ilości wody (można też rozważyć moczenia mięsa/ryb w mleku). Puryny przechodzą podczas gotowania do wody, dlatego mięso z rosołu, z gotowania wywaru będzie w mniejszym stopniu podnosiło poziom kwasu moczowego.

Czyli można zjeść mięso z rosołu, ale rosołu już nie.

Polecam też używanie wagi kuchennej, aby mieć świadomość porcji spożywanego mięsa (większość osób zjada go za dużo).

Można dusić bez obsmażania oraz piec w piekarniku np. na papierze do pieczenia lub w naczyniu żarodpornym. Gotowane na parze to też dobra opcja.

Pamiętaj, że dietetyk może tak dobrać Twoją dietę, aby nie była ona „smutna” i monotonna. 🙂 Możesz nauczyć się grillować w bezpieczny dla siebie sposób.

Przykładowy jadłospis ubogopurynowy 2000 kcal

Zobacz, jak w praktyce może wyglądać dieta w dnie moczanowej.

Śniadanie

	waga – 564.0 g | energia – 539.2 kcal | białko – 25.2 g | tłuszcz – 20.7 g | węglow. przysw. – 57.3 g
Nocna owsianka z truskawkami
Płatki owsiane górskie – 50 g (5 łyżek) Jogurt naturalny kremowy (Pilos z Lidla) – 200 g (1 opakowanie (małe) lub 0.5 dużego) Erytrytol – 10 g (2 łyżeczki) mleko spożywcze, 2% tłuszczu – 60 g (0.25 szklanki) Nasiona chia – 4 g (2 łyżeczki) Migdały – 15 g (1 łyżka) Truskawki, mrożone – 225 g (1.5 szklanki)		Do miseczki wsypać płatki owsiane i nasiona chia (lub siemię lniane), dodać jogurt, mleko i erytrytol. Wymieszać. Na wierzchu dodać truskawki (mogą być nierozmrożone – rozmrożą się przez noc). Wszystko wstawiamy do lodówki. Rano posypać migdałami. Zamiast truskawek można użyć mrożonych malin, borówek lub jagód.

II śniadanie

	waga – 380.0 g | energia – 360.0 kcal | białko – 11.6 g | tłuszcz – 8.5 g | węglow. przysw. – 55.2 g
Kanapki z chleba żytniego z wędliną i papryką
Papryka czerwona – 115 g (0.5 szt.) Chleb żytni 100% bez dodatku drożdży (Biedronka lub Lidl) – 80 g (2 kromki (odważyć)) Margaryna miękka (np. Rama) – 10 g (2 łyżeczki) Szyneczka z fileta kurczaka GŁODNIAKI, Kraina Wędlin, Biedronka – 25 g (0.5 opakowania) Chrzan (ze słoika) – 10 g (1 łyżeczka)		Z podanych składników przygotować kanapkę.
PONADTO
Wiśnie – 140 g (2 garście)

Obiad

	waga – 1448.5 g | energia – 728.1 kcal | białko – 30.7 g | tłuszcz – 28.5 g | węglow. przysw. – 78.1 g
Lekka zupa ogórkowa
Bulion z warzyw – 500 g (2 kubki) Oliwa z oliwek extra virgin – 5 g (1 łyżeczka) Cebula – 26 g (0.25 sztuki) Por – 35 g (0.25 szt.) chili płatki – 1 g (1 szczypta) ziemniaki – 90 g (1 szt.) Marchewka – 22.5 g (0.5 sztuki) Pietruszka, korzeń – 15 g (0.25 szt.) Seler korzeniowy – 20 g (1 mały kawałek) kasza orkiszowa – 13 g (1 łyżka (przed ugotowaniem)) Liść laurowy – 1 g (1 szt.) Ziele angielskie – 1 g (1 ziarenka) ogórek kiszony – 60 g (1 szt.) Szczypiorek – 5 g (1 łyżka posiekanego) Natka pietruszki – 6 g (1 łyżeczka posiekanej)		1. W garnku na oliwie zeszklić pokrojoną w kostkę cebulę. 2. Dodać drobno pokrojonego pora oraz płatki chili, smażyć co chwilę mieszając przez ok. 3 – 4 minuty. 3. Dodać obranego i pokrojonego w kosteczkę ziemniaka a po chwili obraną i startą na tarce marchewkę. 4. Mieszając co chwilę smażyć warzywa przez ok. 3 – 4 minuty. 5. W międzyczasie dodać też obraną i startą na tarce pietruszkę i selera. 6. Dodać kaszę, listek laurowy, ziele oraz świeżo zmielony czarny pieprz. 7. Wlać gorący bulion i zagotować. 8. Zmniejszyć ogień i gotować przez około 15 minut, do miękkości kaszy. 9. Dodać obrane i starte ogórki kiszone oraz zalewę z kiszonych ogórków (około 1/4 szklanki na porcję). Gotować pod przykryciem przez ok. 15 minut. Podawać z natką i szczypiorkiem.
Ziemniaki z koperkiem
ziemniaki – 270 g (3 szt.) Koperek świeży – 4 g (1 łyżka)		Ziemniaki obrać, umyć i włożyć do wrzątku, ugotować w lekko osolonej wodzie. Odcedzić i posypać posiekanym koperkiem.
Jajka sadzone
Jajko – 100 g (2 szt.) Oliwa z oliwek – 10 g (1 łyżka) Sól – 1 g (1 szczypta) Pieprz czarny mielony – 1 g (1 szczypta) Papryka ostra (w proszku) – 1 g (1 do smaku)		Jajka usmażyć na oliwie, następnie przyprawić szczyptą soli, pieprzu i papryki. Można posypać posiekaną zieleniną.
Mizeria na jogurcie
Ogórek – 180 g (1 szt. (długi) lub 3-4 gruntowe) Jogurt naturalny – 75 g (3 łyżki) Sól – 1 g (1 szczypta) Szczypiorek – 5 g (1 łyżka)		Ogórka pokroić w cienkie plasterki, posolić szczyptą soli i odstawić na 10-15 minut. Po tym czasie wymieszać z jogurtem i szczypiorkiem, ewentualnie doprawić do smaku pieprzem.

Kolacja

	waga – 427.0 g | energia – 445.1 kcal | białko – 27.9 g | tłuszcz – 8.0 g | węglow. przysw. – 61.3 g
Kanapki z pastą twarogową z rzodkiewki i szczypiorku
Chleb żytni 100% bez dodatku drożdży (Biedronka lub Lidl) – 120 g (3 kromki (odważyć)) Szczypiorek – 5 g (1 łyżka) Sól – 1 g (1 szczypta) Pieprz czarny mielony – 1 g (1 szczypta) Rzodkiewka – 30 g (2 sztuki) Ser twarogowy półtłusty – 100 g (4 łyżki) Jogurt naturalny 3% – 50 g (2 łyżki)		Twaróg rozdrobnić, wymieszać z posiekanym szczypiorkiem i startą lub pokrojoną w kostkę rzodkiewką. Przyprawić solą, pieprzem i ewentualnie ziołami.
PONADTO
Pomidory koktajlowe – 120 g (6 sztuk)		Pomidory koktajlowe podawać jako dodatek.

To tylko przykładowy dzienny jadłospis dla osoby stosującej dietę przy dnie moczanowej. Układając indywidualny jadłospis zawsze biorę pod uwagę preferencje pacjenta oraz stan zdrowia. Ilość posiłków też zależna jest od osoby – mogą to być zarówno 4 posiłki w ciągu dnia jak i 5 posiłków.

Podsumowanie zaleceń

Wczesne rozpoznanie i leczenie dny może całkowicie wyeliminować objawy choroby. Generalnie obowiązują tutaj zasady zdrowej diety, bo wszędzie słyszymy żeby jeść warzywa i owoce, pełnoziarniste produkty, kasze oraz dobre tłuszcze. W teorii brzmi prosto, ale wymaga to zazwyczaj modyfikacji tego co do tej pory jedliśmy. Niemniej warto pamiętać, że dieta przy dnie moczanowej opiera się o zasady zdrowej diety i jest bardzo zbliżona do modelu diety śródziemnomorskiej.

Umiar jest kluczowy i powinien obejmować: umiarkowane spożycie mięsa i ryb, umiarkowaną aktywność fizyczną i umiarkowane spożycie niektórych warzyw i owoców (wymienionych wcześniej w tabeli).

Dna moczanowa może rozwijać się bezobjawowo przez wiele lat. Dlatego warto badać kwas moczowy (zwłaszcza u osób z nadwagą, nadciśnieniem i lubiącym jeść dużo mięsa).

Pamiętaj, aby dodatkowo unikać wychłodzenia i odwodnienia (kryształki wytrącają się w niższej temp.)

Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny? Udało Ci sie znaleźć potrzebe informacje?

Jeśli znasz osobę, której może się przydać – udostępnij 🙂

A jeśli potrzebujesz wsparcia z dobraniem przepisów sprawdź ofertę konsultacji on-line.

Bibliografia

1. Li L., Zhang Y., Zeng C., Update on the epidemiology, genetics, and therapeutic options of hyperuricemia, „Am J Transl Res.” 2020;12(7), s. 3167–81.

2. Danve A., Sehra S., Neogi T., Role of diet in hyperuricemia and gout. Best practice & research, „Clinical Rheumatology” 2021;35(4).

3. Afinogenova Y., Danve A., Neogi T., Update on gout management: what is old and what is new, „Curr Opin Rheumatol.” 2022;34(2), s. 118–24.

4.  Zhang Y., Chen S., Yuan M., Xu Y., Xu H., Gout and Diet: A Comprehensive Review of Mechanisms and Management, „Nutrients” 2022;14(17), s. 3525.

5. Włodarek D., Lange E. (red.), Współczesna dietoterapia, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2023.

6. Osowski M., 01.12.2024, Dna moczanowa, „Współczesna dietetyka”, nr 56/2024,

7. Walasek J., 2020, Dna moczanowa – Diagnostyka, leczenie, profilaktyka, zasady żywieniowe (cz. II), „Współczesna dietetyka”, nr 32/2020